Τοκετός και εγκυμοσύνη στους σκύλους
Όταν ο σκύλος σας είναι έγκυος, μπορεί να πιάσετε τον εαυτό σας να αναρωτιέται: «πώς γεννούν οι σκύλοι;». Δεν υπάρχει λόγος να πανικοβληθείτε που πλησιάζει η ημέρα του τοκετού: οι τοκετοί στους σκύλους είναι συνήθως πολύ λιγότερο δραματικοί από τους δικούς μας και λογικά η σκυλίτσα σας θα μπορέσει να φέρει τα κουτάβια της στον κόσμο χωρίς καμία ανησυχία. Η μαμά είναι λογικά παραπάνω από ικανή να τα βγάλει πέρα μόνη της, αλλά κρατήστε της παρέα κατά τη διάρκεια του τοκετού μην τυχόν και παρουσιαστούν επιπλοκές.
Αν έχετε οποιαδήποτε απορία για την εγκυμοσύνη των σκύλων και τον τοκετό, μιλήστε με τον κτηνίατρό σας. Οι συμβουλές του θα σας καθησυχάσουν.
Εδώ θα βρείτε κάποιες χρήσιμες συμβουλές από την Ομάδα PetCare της PURINA® για να είστε όσο πιο έτοιμοι γίνεται για τη στιγμή που το κατοικίδιό σας θα γίνει μαμά.
Προετοιμασία για τη γέννα
Δημιουργία φωλιάς
Η μαμά θα χρειαστεί έναν ιδιωτικό χώρο στο σπίτι σας όπου θα μπορεί να χαλαρώσει και να γεννήσει ήρεμα τα κουτάβια της, οπότε τις δύο τελευταίες εβδομάδες της εγκυμοσύνης του σκύλου σας φτιάξτε του μια «φωλιά».
Μια ιδανική φωλιά για τους σκύλους που γεννούν είναι ένα μεγάλο χαρτόκουτο, επενδυμένο με πάνες για κουτάβια (για την περίπτωση ατυχημάτων) και γεμάτο καθαρές κουβερτούλες, σεντόνια ή πετσέτες. Σιγουρευτείτε ότι το κουτί είναι αρκετά μεγάλο για να χωράει άνετα τόσο τη μαμά όσο και τα μικρά της και να έχει περιθώριο για να μπορεί η μαμά να έχει τον δικό της χώρα αν το θέλει. Θα πρέπει επίσης να φροντίσετε ώστε το κουτί να είναι αρκετά ψηλό για να μην μπορεί να δραπετεύσει κανένα ριψοκίνδυνο κουτάβι!
Τοποθετήστε τη φωλιά σε ένα ήσυχο σημείο, σε θερμοκρασία δωματίου, όπου δεν θα την ενοχλεί κανείς και θα μπορεί να είναι αναπαυτικά. Βάζοντας στη φωλιά τα στρωσίδια ή τα παιχνίδια της (υπό την προϋπόθεση ότι είναι καθαρά), μπορείτε να την ενθαρρύνετε να τη χρησιμοποιήσει και να την κάνετε να αισθανθεί οικεία πριν από τη γέννα.
Να είστε έτοιμοι να βοηθήσετε
Ο τοκετός του σκύλου σας θα εξελιχθεί λογικά ομαλά, αλλά είναι χρήσιμο να βρίσκεστε κοντά της για να την καθησυχάζετε και να αντιμετωπίσετε τυχόν επιπλοκές.
Σημειώσετε το τηλέφωνο στο οποίο μπορείτε να βρείτε τον κτηνίατρό σας όταν δεν βρίσκεται στο κτηνιατρείο του πριν έρθει η ώρα να γεννήσει ο σκύλος σας, γιατί υπάρχουν πολλές πιθανότητες να γεννήσει κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ενημερώστε επίσης τον κτηνίατρο για την πιθανή ημερομηνία τοκετού (αν δεν την γνωρίζει ήδη), για να ξέρει πότε πρέπει να είναι σε ετοιμότητα. Αν η μαμά αντιμετωπίσει προβλήματα κατά τη διάρκεια της γέννας, μπορεί να χρειαστεί να την πάτε στον κτηνίατρο, οπότε φροντίστε να έχετε πρόσβαση σε κάποιο μεταφορικό μέσο.
Για την περίπτωση που η μαμά χρειαστεί όντως βοήθεια, να έχετε κοντά σας, κατά τη διάρκεια της γέννας, ένα ψαλιδάκι για τα νύχια και αρκετές καθαρές, στεγνές πετσέτες. Αν τα κουτάβια είναι πολλά, μπορεί επίσης να χρειαστείτε ένα επιπλέον καλάθι για να είστε σίγουροι ότι έχετε αρκετό χώρο για τα νεογέννητα κουτάβια!
Αν απομακρύνετε τα κουτάβια από τη μαμά τους οποιαδήποτε στιγμή, θα πρέπει να τα βοηθήσετε να μείνουν ζεστά. Σας συνιστούμε να χρησιμοποιήσετε ένα μαξιλαράκι που μπαίνει στον φούρνο μικροκυμάτων και όχι θερμοφόρα, γιατί τα αιχμηρά δοντάκια ή τα νυχάκια τους μπορεί να την τρυπήσουν.
Να γνωρίζετε τι συμπτώματα πρέπει να προσέξετε
Ένα από τα πρώτα σημάδια ότι αρχίζει ο τοκετός είναι η πτώση της θερμοκρασίας σώματος της μαμάς από τους 38,5°C στους 37°C – ο τοκετός αρχίζει συνήθως μέσα στις επόμενες 12-24 ώρες.
Για να ξέρετε πότε ακριβώς θα συμβεί αυτό, την τελευταία εβδομάδα της εγκυμοσύνης της να μετράτε τη θερμοκρασία της σκυλίτσας σας δύο φορές την ημέρα με θερμόμετρο πρωκτού. Αν δεν ξέρετε πώς να το κάνετε, ζητήστε από τον κτηνίατρό σας να σας δείξει. Αν δείτε ότι η θερμομέτρηση αγχώνει τη σκυλίτσα σας, σταματήστε την. Σε αυτήν τη φάση, πρέπει να τη βοηθήσετε να είναι όσο πιο ήρεμη γίνεται.
Υπάρχει επίσης μια μικρή πιθανότητα, η σκυλίτσα σας να μετακινήσει τη φωλιά που της φτιάξατε σε άλλο σημείο του σπιτιού. Αν το κάνει, προσπαθήστε, αν γίνεται, να μην τη μετακινήσετε από το σημείο που διάλεξε.
Τα στάδια του τοκετού και της γέννας
Σε γενικές γραμμές, οι γέννες στους σκύλους είναι εύκολες και χωρίς επιπλοκές. Αν και δεν πρέπει να παρέμβετε σχεδόν καθόλου, είναι σημαντικό να βρίσκεστε μαζί με τη σκυλίτσα που γεννάει για να μπορείτε να την υποστηρίξετε και να παρέμβετε άμεσα αν παρουσιαστεί οποιοδήποτε πρόβλημα. Ο τοκετός διαρκεί κανονικά 3-12 ώρες και περιλαμβάνει τρία στάδια.
- Ο τράχηλος και η μήτρα ετοιμάζονται για τον τοκετό με μικρότερες συσπάσεις που μπορεί να μην είναι ορατές σε εσάς.
- Ο κόλπος του σκύλου σας θα αρχίσει να ανοίγει εν όψει του τοκετού.
- Σε αυτό το στάδιο του τοκετού, ο σκύλος μπορεί να είναι πολύ ανήσυχος και ταραγμένος, να λαχανιάζει και να τρέμει – όλα αυτά είναι απολύτως φυσιολογικά, γι’ αυτό μην ανησυχήσετε.
Το δεύτερο στάδιο είναι το στάδιο της εξόδου των κουταβιών που διαρκεί συνήθως 3-12 ώρες, αλλά μπορεί να διαρκέσει έως και 24 ώρες.
- Η θερμοκρασία της μαμάς θα επανέλθει στο κανονικό καθώς ετοιμάζεται να γεννήσει.
- Θα τη δείτε να έχει δυνατές συσπάσεις και διαυγείς κολπικές εκκρίσεις – μετά από αυτό θα πρέπει να περιμένετε το πρώτο κουτάβι μέσα στα επόμενα 20-30 λεπτά.
- Τα κουτάβια γεννιούνται συνήθως με απόσταση 20 λεπτών το ένα από το άλλο, αλλά είναι φυσιολογικό αν η μαμά θελήσει κάποια στιγμή να ξεκουραστεί κατά τη διάρκεια του τοκετού και σταματήσει να έχει εξωθήσεις μέχρι και για δύο ώρες. Να παρακολουθείτε από κοντά τη γέννα της σκυλίτσας σας και επικοινωνήστε με τον κτηνίατρό σας αν έχει σταματήσει να προσπαθεί πάνω από δύο ώρες.
- Είναι φυσιολογικό κάποια από τα κουτάβια να προβάλουν πρώτα με την ουρά τους, οπότε μην ανησυχήσετε αν συμβεί αυτό. Μπορεί να χρειαστεί να βοηθήσετε τη μαμά να προσπαθήσει να γεννήσει τα κουτάβια που έρχονται πρώτα με την ουρά, αλλά προσέξτε να μην τα τραβήξετε.
- Η μαμά συνήθως σπάει τον αμνιακό σάκο και κόβει τον ομφάλιο λώρο του κουταβιού με τα δόντια της πριν το καθαρίσει. Αν δείτε ότι προσπαθεί να κόψει τον λώρο πολύ κοντά στο κουτάβι, σταματήστε τη και κάντε το εσείς. Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε την ενότητα «Βοηθώντας κατά τη διάρκεια του τοκετού».
- Αν ο τοκετός διαρκεί πολύ, η μαμά μπορεί να χρειαστεί να πάει κάποια στιγμή τουαλέτα. Μην τη χάσετε από το βλέμμα σας γιατί υπάρχει η πιθανότητα να αρχίσει να γεννά ταυτόχρονα το επόμενο κουτάβι.
- Μια πρασινωπή/καφετιά έκκριση μπορεί να δείχνει αποκόλληση πλακούντα. Αν δείτε κάτι τέτοιο, το κουτάβι θα πρέπει να γεννηθεί κανονικά μέσα στις επόμενες 2-4 ώρες. Αν δεν συμβεί αυτό, επικοινωνήστε με τον κτηνίατρο, καθώς μπορεί να έχει παρουσιαστεί κάποια επιπλοκή στη γέννα του σκύλου σας.
- Μετά τη γέννηση κάθε κουταβιού ακολουθεί η έξοδος του πλακούντα.
- Προσπαθήστε να ελέγξετε πόσοι πλακούντες έχουν βγει (προσέξτε αν τους τρώει), για να ξέρετε αν έχει μείνει κανένας μέσα στη μαμά. Αν πιστεύετε ότι δεν έχουν βγει όλοι, επικοινωνήστε με τον κτηνίατρο γιατί μπορεί να χρειαστεί να παρέμβει.
- Κάποιες φορές, όταν γεννούν οι σκύλοι τρώνε τους πλακούντες για να πάρουν ενέργεια και τους κάνουν εμετό αργότερα. Αυτό είναι φυσιολογικό, αλλά επικοινωνήστε με τον κτηνίατρο αν συνεχιστούν οι εμετοί.
Βοηθώντας κατά τη διάρκεια του τοκετού
Καλώς εχόντων των πραγμάτων, δεν θα χρειαστεί να παρέμβετε κατά τη διάρκεια του τοκετού του σκύλου σας, αλλά δεν αποκλείεται κάποιες φορές η μαμά να χρειαστεί λίγη βοήθεια. Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να χρειαστεί να βοηθήσετε:
- Όταν ένα κουτάβι χρειάζεται βοήθεια την ώρα που η μαμά του γεννάει κάποιο άλλο. Σε αυτήν την περίπτωση, αφαιρέστε τον αμνιακό σάκο του και στεγνώστε το γρήγορα, σκουπίζοντας το σώμα του, αντίθετα με τη φορά της τρίχας, με ένα καθαρό πανάκι. Αυτή η κίνηση θα το βοηθήσει επίσης να πάρει την πρώτη του αναπνοή.
- Αν η μαμά δεν έχει καθαρίσει ένα κουτάβι, μπορεί να έχει υγρό στους αεραγωγούς του. Βάλτε το (καθαρό) μικρό σας δαχτυλάκι μέσα στο στόμα του για να το καθαρίσετε και σκουπίστε τη μύτη του. Τρίψτε το με μια πετσέτα για να το ενθαρρύνετε να κλάψει, αφού έτσι θα βγάλει τα υγρά που μπορεί να έχει καταπιεί.
- Αν η μαμά ασχολείται με τη γέννα κάποιου άλλου κουταβιού, μπορεί να χρειαστεί να τη βοηθήσετε να κόψει τον ομφάλιο λώρο του προηγούμενου. Για να το κάνετε αυτό, δέστε τον με μια χοντρή κλωστή σε απόσταση περίπου δυόμισι εκατοστά πάνω από το σωματάκι του μικρού. Κάντε άλλον ένα κόμπο λίγο πιο πάνω από τον πρώτο και με ένα καθαρό ψαλίδι κόψτε τον ομφάλιο λώρο ανάμεσα στους δύο κόμπους. Μην κόψετε τον ομφάλιο λώρο πάρα πολύ κοντά στο σώμα του μικρού γιατί μπορεί να θέσετε σε κίνδυνο την υγεία, αλλά ούτε πολύ μακριά γιατί υπάρχει κίνδυνος να τον μασήσει ή να τον καταπιεί η μαμά.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα στάδια του τοκετού και τις πιθανές επιπλοκές, ανατρέξτε στη σελίδα «Τι πρέπει να προσέξετε κατά τη διάρκεια του τοκετού».
Μετά τη γέννα
Όταν είστε σίγουροι ότι ο τοκετός έχει τελειώσει και ότι όλοι είναι υγιείς και χαρούμενοι, δώστε στο σκύλο σας να φάει και να πιει κάτι. Δώστε του τη συνηθισμένη τροφή για κουτάβια που έτρωγε και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, είναι καλό να φάει κάτι γνώριμο και μαλακό για το στομάχι του.
Προσπαθήστε να τον βοηθήσετε να βγει έξω για να πάρει καθαρό αέρα και να πάει τουαλέτα, αν και αυτό μπορεί να του είναι δύσκολο να το κάνει τις πρώτες μέρες. Απομακρύνετε και αλλάξτε όλα τα πράγματα που λερώθηκαν κατά τη διάρκεια της γέννας και μετά δώστε την ευκαιρία στην καινούργια οικογένεια να περάσει λίγο ήσυχο, ποιοτικό χρόνο μαζί.
Αν μία ώρα μετά τη γέννησή τους, τα κουτάβια δεν έχουν θηλάσει ακόμα, μπορεί να χρειαστεί να τα κατευθύνετε εσείς σε μία από τις θηλές της μαμάς τους, αφού θα είναι, πιθανότατα, πολύ πεινασμένα! Αν είναι περισσότερα από τις θηλές της, ίσως χρειαστεί να βγάλετε ένα και να βάλετε ένα άλλο στο στήθος της μέχρι να μάθουν να μοιράζονται.
Αν η μαμά συνεχίζει να έχει εξωθήσεις χωρίς να γεννάει κουτάβια και μετά το τέλος του τοκετού ή δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται και πολύ για τη φροντίδα των μικρών της, επικοινωνήστε με τον κτηνίατρο.
Υπάρχουν φορές που χρειάζεται να αναλάβει ο άνθρωπος το μεγάλωμα των μικρών μετά τη γέννα του σκύλου, αλλά αυτό είναι σπάνιο. Αν έχετε οποιαδήποτε ανησυχία ή απορία για το μεγάλωμα των μικρών, ζητήστε από τον κτηνίατρό σας να σας δώσει περισσότερες συμβουλές. Τώρα, το μόνο που έχει μείνει να κάνετε είναι να γιορτάσετε την ξεχωριστή αυτή στιγμή και την άφιξη των μικρών. Να σας ζήσουν!
